کروماتوگرافی
١٤٠٣/٦/١
کروماتوگرافی
کروماتوگرافی شیوه ای آزمایشگاهی محسوب می شود که برای جداسازی ترکیبات موجود در یک مخلوط گازی یا مایع بهره گیری می گردد . در این شیوه ، نمونه درون سیالی حل شده و وارد دستگاه کروماتوگرافی خواهد شد . در درون دستگاه مولکول هدف با فاز ساکن برهمکنش می نماید و نهایتاً این برهمکنش از دیگر مولکول موجود در ترکیب جدا خواهد شد . لطفاً با ما در طول مطلب از خود همراه باشید تا شما را بهتر و بیشتر با این موضوع آشنا نماییم !
کروماتوگرافی به چه معناست !
کروماتوگرافی یک شیوه ی بسیار مهم بیوفیزیکی می باشد که اجزای تشکیل دهنده یک مخلوط را جداسازی ، شناسایی نیز خالص سازی می نماید . به منظور انجام دادن این روند ، مخلوط گازی یا مایع در یک محلول که «فاز متحرک» به خود نام گرفته است حل می شوند ، پس از آن از فاز ساکن سیستم عبور خواهند کرد .
خصوصیات متفاوت ترکیبات موجود در نمونه منجر به رفتار متفاوت آن ها در فاز ساکت خواهد شد ، نهایتاً آن اجزای متنوع نمونه از همدیگر جدا خواهند شد .
اصطلاحات کاربردی و مفید در انواع گوناگون کروماتوگرافی
زمانی که شما مطالب منوط بر کروماتوگرافی را مطالعه می نمایید با اصطلاحات تخصصی و گوناگونی مواجه خواهید شد . ما در ادامه شما را با برخی از این اصطلاحات بیشتر و بهتر آشنا می نماییم .
- جزء سازنده !
به ترکیبی اطلاق می شود که به واسطه ی کروماتوگرافی از دیگر ترکیبات نمونه جدا می گردد . در واقع همان مولکول هدف می باشد .
- کروماتوگرام ؛
قسمت دیداری کروماتوگرافی می باشد . نموداری است که اجزای گوناگون جدا گردیده از نمونه را به حالت پیک نشان خواهد داد . محور افقی در این قبیل از نمودار ها نشان دهنده زمان بازداری می باشد .
- زمان بازداری !
به مدّت زمانی می گویند که آنالیت از ستون کروماتوگرافی گذر می نماید .
- حجم بازداری ؛
به حجمی از فاز متحرک اطلاق می شود که از زمان ورود نمونه تا به مدّت زمان خروج مولکول هدف در ستون جریان یابد .
- حامل و یا فاز متحرک ؛
محلولی می باشد که داخل سیستم کروماتوگرافی حرکت می نماید .
- فاز ساکن و یا جاذب ؛
موادی که داخل این سیستم در جای خود به صورت ساکن برجای می مانند .
- شوینده ؛
ترکیب شیمیایی ویژه ای از فاز متحرک می باشد که به درون این دستگاه وارد می شود و مولکول های مورد هدف را از ستون خارج می نماید .
برخی از مهم ترین انواع کروماتوگرافی
ما در این قسمت مهم ترین انواع کروماتوگرافی را به شما می شناسانیم . پس با ما در ادامه همراه شوید .
- ستونی ؛
پروتئین ها در ابعاد ، شکل ، باری خالص ، ظرفیت اتصال متفاوت می باشند . هریک از این خصوصیات را می توان بنابر شیوه های متفاوت از همدیگر تفکیک نمود . در بینابین شیوه های گوناگون ، نوع ستونی بیشتر از سایرین مورد بهره گیری واقع می شود .
در این شیوه فاز ساکن داخل یک ستون واقع خواهد شد . ذرات تشکیل دهنده فاز ساکن می تواند به حالت متراکم در درون ستون قرار گیرد تا قسمت سیال از لا به لای آن ها گذر نماید یا در اطراف دیواره ها باید تا یک مسیر جهتِ گذر قسمت سیال در وسط ستون وجود داشته باشد .
- سطحی ؛
این نوع از کروماتوگرافی که به دو قسم لایه نازک و کاغذی قسم بندی می گردد ، شیوه ای می باشد که آنالیت ها بنابر خاصیت مویینگی به واسطه ی حلال برروی فاز ساکن حرکت می نمایند و براساس برهمکنشی که با فاز ساکن دارند از همدیگر جدا می گردند .
- لایه نازک ؛
لایه نازک یکی از انواع کروماتوگرافی مایع می باشد که در آن فاز ساکن به حالت یک لایه نازک برروی یک بستر خنثی از جنس شیشه ، پلاستیک و یا فلز واقع شده است . این شیوه یکی از ارزان ترین اقسام گوناگون چنین دستگاهی است چرا که بدون نیاز به دستگاه های گران قیمت تعداد بسیاری نمونه را در هر مرتبه بهره گیری از یک‌دیگر جدا می نماید .
در این شیوه چون شیوه ی کاغذی ، نمونه به حالت یک نقطه برروی لایه نازک قرار می گیرد . پس از آن لایه نازک داخل ظرفی که دربرگیرنده میزان کمی حلال است ، ریخته خواهد شد . حلال به علّت خاصیت مویینگی از لایه نازک بالا رفته و در مسیر خود نمونه را حمل می نماید .
- کاغذی ؛
در این شیوه نمونه به حالت یک نقطه برروی کاغذ کروماتوگرافی قرار خواهد گرفت . پس از آن داخل ظرفی که دربرگیرنده میزان کمی حلال است ، گذاشته می شود . حلال کاغذ را خیس کرده و به سمت بالا حرکت می نماید . در حین حرکت آنچه که اتفاق می افتد ، حمل نمونه با خود است .
کاغذ کروماتوگرافی اغلب از جنس سلولز و یا ترکیبات قطبی است به همین خاطر ترکیبات قطبی نمونه در ابتدای مسیر بدان ها وصل خواهد شد . نهایتاً در کاغذ حرکت نخواهند کرد . لذا ترکیبات ناقطبی نمونه به سوی بالا همراه با حلال حرکت خواهد کرد و بدین ترتیب از همدیگر جدا خواهند شد .
امیدواریم که ما توانسته باشیم مطالب مورد نیاز شما را در ارتباط با کروماتوگرافی در اختیارتان قرار دهیم .
برای خرید انواع محصولات و مواد شیمیایی مربوط به کروماتوگرافی با همکاران ما در سیتیژن تماس حاصل فرمایید.